|
Tôi cũng gặp tình huống tương tự như bạn.
Câu trả lời của tôi là không được điều chỉnh.
Lý do: Để tôi giải thích cho bạn theo trình tự của vấn đề nha.
1. Giai đoạn lập, thẩm đinh, phê duyệt dự toán:
- Khi tư vấn lập dự toán cho nội dung công việc nêu trên, tức là lập dự toán cho công tác vận chuyển đất đào đổ đi.
Về khối lượng: Đương nhiên bóc tách ra từ bản vẽ rồi, không bàn cãi
Về đơn giá: Ta đã biết, muốn lập được đơn giá cho công tác vận chuyển đất đổ đi này, trước hết là phải xác định được cái địa điểm đổ, vị trí đổ, cung đường vận chuyển đổ đi để từ đó ra cái gọi là: Cự ly vận chuyển.
Nguyên tắc (chung nhất) khi lập dự toán cho vấn đề này: Ta biết dự toán là chi phí dự kiến trên tinh thần phù hợp mặt bằng giá thị trường, đảm bảo tiết kiệm tối đa chi phí cho Nhà nước. Do đó, khi xác định cự ly vận chuyển đất đổ đi, đương nhiên và bắt buộc là Tư vấn lập dự toán cần xác định Bãi đổ thải thỏa mãn các yếu tố:
- Bãi đổ thải gần nhất
- Bãi đổ thải thuận tiện nhất
- Bãi đổ thải đủ trữ lượng
- Bãi đổ thải "đúng quy định"
==> Mục đích là chi phí đổ thải là thấp nhất, đủ khả năng chứa đất thải và đúng quy định (về môi trường, quy định địa phương,....)
Thành quả là Tư vấn lập dự toán ra đường 1 cự ly vận chuyển trên cơ sở xác định được cái chỗ đổ thải như mong muốn.
Bỏ qua các trường hợp đặc biệt mà chỉ có hữu hạn các vị trí đổ thải mới đủ tiêu chuẩn (rác thải y tế, chất thải công nghiệp,......)
Sau đó Tư vấn trình thẩm định, phê duyệt. Giải trình và được đồng ý phương án ban đầu đi chẳng hạn.
Tôi ví dụ: Ở bước lập dự toán tư vấn xác định được duyệt cự ly vận chuyển đất thải đổ đi từ nơi đào lên là 4km chẳng hạn.
2. Giai đoạn lập, thẩm định và phê duyệt hồ sơ mời thầu
Như chúng ta đã biết, lập hồ sơ mời thầu (dự án vốn Nhà nước) là phải tuân thủ theo mẫu hồ sơ mời thầu.
Khi lập tiên lượng mời thầu cho công tác vận chuyển đất đổ đi thì tư vấn lập hồ sơ mời thầu, đối với tình huống này không nên mời cả cự ly vận chuyển vào làm gì cả.
Vì sao: Vì việc xác định cự ly đổ thải hay chính xác hơn là việc xác định bãi đổ thải ở đâu, đổ ở chỗ nào thì đó là việc của Nhà thầu dự thầu, họ đổ ở đâu đó là quyền của họ miễn họ phải đổ hết khối lượng đổ thải đó đi và chỗ họ đổ thải phải đảm bảo đúng quy định và hợp lệ.
Không thể nói, nếu chúng tôi không mời vị trí đổ thải, địa điểm đổ thải, cự ly đổ thải thì nhà thầu sẽ được quyền đổ bừa bãi.
Không thể có chuyện đó vì nhà thầu mà đổ bừa bãi là vi phạm pháp luật về môi trường ngay lập tức, ví dụ đem đất thải mà đổ ra ao, hồ, sông, xuối, nghĩa trang, đất trống mà không được sự cho phép của chính quyền địa phương thì nhà thầu no đòn.
Điều thứ 2 nữa là xác định được vị trí đổ thải liên quan đến chiến lược và giá dự thầu của nhà thầu.
Ví dụ: Tôi chuẩn bị đấu thầu công trình giao thông, trong đó đào cả 1000 m3 đất đào đổ đi, mà đất cũng tốt nên có doanh nghiệp họ muốn chúng tôi đổ đất thải đó (mua đất thải) và đổ vào khu vực cần san lấp của họ. Thì chả nhẽ chúng tôi lại không được làm mà cứ bắt buộc phải đổ tới cái vị trí mà chủ đầu tư chỉ định à???? (trừ trường hợp đặc biệt mình đã nêu, đang xét ở tình huống này)
Như vậy, kết luận ở tình huống này mà tư vấn mời cả cự ly vận chuyển (và mời không rõ ràng, tí nói sau) là chưa hợp lý. Tuy nhiên đã mời rồi thì nhà thầu phải chơi đúng luật.
3. Phát hành hồ sơ mời thầu, nhà thầu lập hồ sơ dự thầu.
Đến bước lập hồ sơ dự thầu, đối với công tác nêu trên nhà thầu sẽ cử quân, cán đi khảo sát xem khi bên mời thầu mời như vậy thì chí ít từ vị trí đào nên ra 4km có chỗ nào để mà đổ thải hay không, thực tế nó ra làm sao, nó như thế nào.
Đồng thời, nhà thầu tỉnh táo nên gửi công văn, làm rõ công tác "vận chuyển đất đào đổ đi, cự ly vận chuyển 4km" nó ý nghĩa như thế nào, cụ thể ra làm sao.
Đặt ra hàng loạt câu hỏi: Vì sao lại đưa yếu tố cự ly vận chuyển ra? Ý nghĩa của yếu tố cự ly vận chuyển là cụ thể như thế nào? Có fix cố định vị trí, địa điểm chỗ đổ thải hay không? ....v.v.v.v....
Tại sao lại phải hỏi thì phần 2 nói rõ sự chưa hợp lý khi đưa cự ly vận chuyển ở tình huống này rồi.
Bạn nên nhớ, như mình đã nói: lập hồ sơ mời thầu là phải lập theo mẫu:
Ngày trước theo TT cũ năm 2010 lập hồ sơ mời thầu xây lắp cũng nói về vấn đề này:
Mục 6. Khảo sát hiện trường
1. Nhà thầu chịu trách nhiệm khảo sát hiện trường phục vụ cho việc lập HSDT. Bên mời thầu tạo điều kiện, hướng dẫn nhà thầu đi khảo sát hiện trường theo quy định tại BDL. Chi phí khảo sát hiện trường để phục vụ cho việc lập HSDT thuộc trách nhiệm của nhà thầu.
2. Bên mời thầu không chịu trách nhiệm pháp lý về những rủi ro đối với nhà thầu phát sinh từ việc khảo sát hiện trường như tai nạn, mất mát tài sản và các rủi ro khác.
Đến nay, lập hồ sơ mời thầu xây lắp theo TT 03/2015/TT-BKH:
Mục 7 phần chỉ dẫn nhà thầu:
7.2. Nhà thầu nên đi khảo sát hiện trường công trình cũng như khu vực liên quan và tự chịu trách nhiệm tìm hiểu mọi thông tin cần thiết để lập HSDT cũng như thực hiện hợp đồng thi công công trình. Toàn bộ chi phí đi khảo sát hiện trường do nhà thầu tự chi trả.
Mà như bạn đã nói, hồ sơ thiết kế, chỉ dẫn kỹ thuật, hồ sơ mời thầu không hề nêu chính xác địa điểm, quy định chính xác địa điểm, vị trí đổ thải mà chỉ nêu chung chung cự ly vận chuyển.
Như bạn đã nói, Nhà thầu không làm rõ hồ sơ mời thầu
Đồng nghĩa với việc nhà thầu đã bỏ mất quyền lợi được Bên mời thầu giải đáp các thắc mắc nêu trên mình đã nói.
Lại nói một yếu tố nữa, cái anh cự ly vận chuyển đất đổ thải nó là 1 yếu tố mà thuộc quyền chủ động của nhà thầu, tình huống này thiết kế không hề quy định cứng vị trí đổ thải.
Do đó, bên bàn hoàn toàn có thể làm được các việc sau:
Cho quân cán đi khảo sát thực tế, thấy cự ly vận chuyển thực tế (10km) không giống trong hồ sơ mời thầu. Như vậy, nếu dùng định mức hay chỉ lập đơn giá cho 4km như hồ sơ mời thầu chắc chắn sẽ lỗ ở công tác này.
Do đó, bạn sẽ lập đơn giá mà có thể vận chuyển cho 10km (trong thực tế đã khảo sát) và đưa vào đơn giá của công tác mà Chủ đầu tư, bên mời thầu đã chào.
Vì sao, nhà thầu hoàn toàn chủ động về giá, đơn giá, định mức dự thầu. Không ai có quyền cấm các bạn dùng định mức nào, giá trị bao nhiêu.
Vì rõ ràng, khi bạn lập đơn giá sẽ cao hơn đơn giá trong dự toán mời thầu, do vậy nó ít, rất ít rơi vào tình trạng đơn giá thấp bất thường (vì các nhà thầu khác khả năng cao là chào chỉ cho 4km, không chịu khảo sát).
Mà đã không phải đơn giá thấp bất thường, hại cho chủ đầu tư thì không ai có quyền làm rõ hay hiệu chỉnh đơn giá mà các bạn đã chào thầu.
==> Có nghĩa là, nhà thầu đã bỏ qua việc làm rõ HSMT tuy vậy hơn, thiệt, thắng, thua ở công tác này nhà thầu hoàn toàn có thể chủ động ở khâu lập giá dự thầu.
Thực tế thì tình huống như bạn đã nêu thì nhà thầu chỉ lập đơn giá cho 4km mà thôi, chưa dự trù hay khảo sát thực tế (tức đưa yếu tố cho 10km vào đây).
4. Thương thảo, trúng thầu, ký kết hợp đồng và điều chỉnh hợp đồng.
- Đến khâu thương thảo hợp đồng, một lần nữa Nhà thầu cũng có thể xử lý vấn đề này nếu đã điều tra và nắm bắt được con số thực tế. Tuy nhiên, tình huống bạn nêu ra đã không như thế.
- Nhà thầu (tình huống bạn nêu) đã đồng ý và ký kết hợp đồng với chủ đầu tư với nội dung công tác: "vận chuyển đất đào đổ đi, cự ly 4km"
với cái giá là giá chỉ cho 4km mà thôi.
==> Điều này đồng nghĩa với việc, Nhà thầu (bên B) đã giao kèo với Chủ đầu tư (bên A) rằng: Chúng tôi chấp thuận vận chuyển 120.000m3 đất thải đổ đi, cự ly vận chuyển 4km.
Vừa trên mình cũng có nói, cái câu này hay tên công tác này nó chưa có hoàn chỉnh, đầy đủ ngữ nghĩa. Vì sao
Cùng xét câu: "Vận chuyển đất đào đổ đi, cự ly 4km"
Về khối lượng đất phải vận chuyển đổ đi thì không bàn cãi, nó đã fix.
Về việc vận chuyển: Thì vận chuyển phải có nơi bắt đầu và nơi kết thúc (điểm đến).
Ở đây, nơi bắt đầu chắc chắn về logic sẽ là từ công trường hay cụ thể hơn là nơi đào đất nên.
Còn điểm đến (nơi kết thúc) thì chưa fix, chưa xác định (vì thiết kế, chỉ dẫn kỹ thuật) không có fix điểm phải đến. Còn từ câu trên thì ta đang như có 1 tia AB với A đã fix, B di động, tia AB quay tứ lung tung, xoay vòng tròn.
Còn cự ly 4km thì càng khó hiểu, vì không biết cự ly này tính từ nơi đào lên hay tính từ một điểm mút nào.
Do đó, câu này khi nhà thầu đồng ý và ký kết với chủ đầu tư hiểu theo nghĩa tối thiểu nhất thì:
nhà thầu phải vận chuyển 120.000m3 đất đào tối thiểu từ công trình ra một khu vực cách công trình tối thiểu với bán kính là 4km. không hề quy định chính xác địa điểm đổ nhá.
Đến khâu thực hiện, nhà thầu cho rằng do trong phạm vi 4km không có chỗ để mà đổ, phải ra cách đó ít nhất 10km mới có chỗ để đổ (thực tế chứng minh) dẫn đến Chủ đầu tư phải điều chỉnh hợp đồng, bổ sung công việc mới cho nhà thầu và coi đây là công việc phát sinh hợp lý ngoài hợp đồng.
Từ các phân tích mình đã nêu trên cũng như đặc điểm tình huống mà bạn nêu:
Mình cho rằng đây không phải là công việc phát sinh hợp lý ngoài hợp đồng và không có điều chỉnh gì cả.
Vì sao:
Vì rõ ràng rằng, nhà thầu hoàn toàn có quyền và khả năng lường trước rủi ro của vấn đề này, yếu tố cự ly vận chuyển mặc dù mời thầu có nêu, nhưng nó chưa cụ thể, cụ thể là phải xác định đúng vị trí, địa chỉ, điểm điểm đổ thải. Và quan trọng hơn nữa, là hồ sơ mời thầu đã nói các bạn cần đi khảo sát, nên đi khảo sát, cũng cho phép các bạn làm rõ hồ sơ mời thầu. Tuy nhiên các bạn hoàn toàn bỏ ngoai tai việc đó.
Quan trọng hơn hết, như mình đã nói là các bạn đã đồng ý và ký hợp đồng thực hiện nội dung công tác này tức là các bạn phải vận chuyển đủ ngần ấy khối lượng ra khỏi công trường cách đó ít nhất là 4km thì tư vấn giám sát mới nghiệm thu khối lượng cho các bạn. Còn do không khảo sát, không làm rõ dẫn tới trong phạm vi 4km chả có chỗ để mà đổ thì các bạn phải chấp nhận và không ai coi đó là phát sinh hợp lý cả, mà nếu các bạn không làm được là giám sát không nghiệm thu, thế thôi.
Còn trừ trường hợp:
Hợp đồng có điều khoản nói sẽ được bù giá, điều chỉnh trong tình huống này.
Cùng như khi mời thầu, thay vì mời cự ly, bên mời thầu đưa ra luôn cả vị trí, địa điểm phải đổ thải mà thực tế các bạn không thể đổ thải ở đó (điểm đó, vị trí đó không tồn tại, không được đổ, không đủ lượng) thì mới coi là phát sinh hợp lý ngoài hợp đồng.
Còn nếu bạn coi đó là phát sinh hợp lý ngoài hợp đồng, mình giả sử, mình dự thầu hoàn toàn có thể lập đơn giá vận chuyển cho 10km ngay từ đầu, nhưng vẫn thuyết minh dự thầu, ký hợp đồng là 4km và dựng bài điều chỉnh theo cự ly mà giám sát nghiệm thu thực tế y như bạn nói. Bổ sung chi phí, và coi đó là điều chỉnh công việc hợp lý ngoài hợp đồng thì chả hóa ra mình lòe chủ đầu tư à, không thì các bên cấu kết với nhau để mà lấy tiền nhà nước à?. Vì ai biết, ai quy định định mức dự thầu của mình chỉ được làm cho 4km như mời thầu đã mời? Tình huống này thì vốn ngân sách đi đâu về đâu đây
Thân ái!
|
|