[Thư giản] Côn trùng đêm, hay tôi đi bán nhà...

Tôi có nhận làm người tiếp khách mua nhà hộ người khác. Đại loại là tôi mở cửa, lên đèn, quét tước qua loa và giới thiệu chức năng cho khách đến.

Tôi gặp kha khá những người đến xem nhà, hầu hết là một cặp vợ chồng. Những người đa ngành nghề, xa lạ và đủ loại tính cách. Căn hộ đang bán được thiết kế lại bởi người chủ cũ là kiến trúc sư. Màu giấy dán tường tối màu, các phòng được chia lại nhỏ hơn, ngăn lại hoặc “đóng khung” (một thuật ngữ trong ngành chỉ việc bạn tạo ra một chỉ giới mở trong một không gian lớn để ngăn nó làm 2 không gian nhỏ, thường là để tạo ra các không gian “chẵn”). Giới thiệu chút là tôi làm về nội thất, kiến trúc và diễn hoạ từ năm 2009, để có tính chính thống một chút trong những phát ngôn sắp tới.

99% khách hàng chê nhà có màu tường tối. Khó có thể giải thích rõ ràng nhưng tôi đề cập một chút là căn hộ ở tầng 28, 2 mặt thoáng, mặt thoáng lớn nhất hướng Nam - Tây Nam, hoàn toàn không bị chắn tầm nhìn, có thể thấy cả sân vận động quốc gia phía xa. Cái tôi muốn đề cập là những nhận xét không chỉ ở căn hộ này, mà hầu khắp các khách hàng tôi từng gặp.

“Muốn sáng sủa”

Việt Nam là một quốc gia có hai dạng khí hậu, phía Bắc là nhiệt đới gió mùa hay nhiệt đới ẩm. Về cơ bản, khí hậu thuộc khu vực gần xích đạo luôn trong điều kiện “no” sáng, ý là lượng ánh sáng dồi dào.

Tôi đặt câu hỏi cho các bạn biết cầm cái máy ảnh này, thừa sáng thì các bạn tăng hay giảm shutter speed/ ISO/ f?

Nguyên tắc ảnh giống nguyên tắc của mắt. Có điều mắt là ISO động, còn cái ni công cái ca nồng cái pén tặc nhà các bạn là ISO tĩnh. Nguyên tắc cơ bản đó là cân bằng.

Bạn bật một cái bóng đèn ngoài trời nắng rồi nhìn vào nó, cũng cái đèn đó buổi tối và nhìn vào nó. Bạn sẽ hiểu.

Tôi không chắc bao nhiêu người khi chọn căn nhà cho mình thực sự hiểu về vấn đề ánh sáng và cơ thể, tôi cũng không biết bao nhiêu người ở đây hiểu về điều đó, nhưng tôi tự tin khẳng định tôi hiểu.

Tôi gặp cỡ cỡ gần 100 sinh viên nội thất và kiến trúc trong suốt thời gian đi làm nghề. 70% số đó làm những thứ chúng nó thấy chứ chúng nó không hiểu. Thấy trên mạng ở New York người ta làm cái nhà toàn kính cũng vứt kính vào. Ở Copenhagen người ta để tường nhà màu trắng cũng nhét trắng tinh khôi vào. Tôi nói đơn giản thế này, màu trắng phản xạ mọi ánh sáng chạm vào nó, cái này vật lý cấp 3 nói rồi. Ở các quốc gia Bắc Âu, ánh sáng thiếu quanh năm, vì vậy để cân bằng, người ta dùng màu trắng để nhận tối đa lượng sáng có thể vào nhà. Bà chị tôi ở Đan Mạch 3 năm, bà ấy kể thấy nắng là nhân dân cởi trần mặc xà lòn ra tắm nắng, bả đú theo ốm mất tháng vì cảm lạnh. Thiếu, mới cần bù, xứ ta “NO”.

Quay lại với lịch sử, tôi thấy nhiều cô cậu anh chị đi du lịch các thể loại nhà cổ, Hội An, chùa này, đình nọ, nhìn nhưng không quan sát. Tôi đang nói loại nhà cổ của giới giàu có xưa ấy, không phải mấy cái nhà tranh vách đất đâu. Các bạn có để ý không gian bên trong nhà luôn tối không? Vì các cụ ngày xưa làm nhà rất đơn giản là bám theo nhu cầu thực tại. Ý là các cụ chơi luật của các cụ đấy. Cái mái nhà dốc hơn hẳn để phù hợp với những trận mưa như trút, hồi đấy chưa có bê tông. Đồ nội thất có tông trầm, tối, không có đỏ đỏ véc ni như này này. Các cụ khôn lắm, đâu có ngu, đẻ trước mình mà còn ngu sao dạy được con cháu. Các cụ nói cấm có sai bao giờ, cửa miệng vậy.

Đó là cái thời người ta không có 360 camera để xoá nhoà mọi vết tích, các cụ thấy chói, các cụ sơn tối, các cụ mùa đông lạnh, các cụ xây hướng nam, bịt gió hướng bắc. Cái gì gì bên Tây kêu là “Sim mờ in dơ bếp” đấy đấy. Tạm dịch là “em hồn nhiên rồi em sẽ bình yên”. Thời đấy Feng xui với lại Nong mạch nó chưa có về.

Kiến trúc Đông Dương (nôm na là thời Pháp thuộc) cũng tuân theo nguyên tắc đó. Cho dù các loại phào chỉ cột, vòm cuốn, ô văng, cột Đu rích, cột Công ti ăng các thứ được sử dụng theo lối châu Âu thì căn bản của kiến trúc vẫn là không gian. Nhà là những gì còn lại sau khi đã xây tất cả những thứ đó.

Các bạn Sài Gòn có lẽ còn nhiều cơ hội được tiếp xúc với kiến trúc này. Hà Nội thì ít hơn. Thực tế kiến trúc SG trước 75 vẫn không phá bỏ luật lệ đó. Trừ các công trình như Dinh Độc Lập thì do tính chất công việc và khối tích cực lớn, không gian nhìn có vẻ thoáng đãng hơn. Tầm thập niên 90 về sau có một giai đoạn kiến trúc SG bị tan nát bởi các loại màu mè, chum vại rồng phượng, nhìn “mắc ói”. Rồi tự người dân họ lại điều chỉnh.

Cửa sổ đặc trưng trong kiến trúc này nhìn gần như kín thực ra nó không kín, vẫn lùa gió, nhưng vẫn phải nói, đó là thời cái cửa là để mở ra mở vào. Tôi cá là hàng đống căn nhà ở HN ngày nay làm một cái cửa ban công hay đại loại xong, một năm mở đúng một lần trước ngày ông Công ông Táo. Phòng tối thì mở ra, nắng chan hoà, nắng thì đóng vào, lại dịu dàng không chói loá. Để có thêm hình dung về kiến trúc, bạn nên xem phim, có thể mấy cái phim lãng mạn sến của miền Nam trước 75 hoặc một phim mà nhiều chị em chuyền tay nâng niu trìu mến là The Lover (1992), ờ, phim về quả tay chơi người Tàu với con em Tây chưa đủ 18 tuổi ấy.

Câu chuyện khủng khiếp tiếp theo với cá nhân tôi là về phong cách.

Tây, Tàu, Itali, Pháp, Nhật…bla bla. Đài TH VN phải có trách nhiệm trong việc truyền bá tràn lan phim Tàu suốt thập niên 90 và 2000. Vô tình định hình một thứ phong cách vua chúa tào lao. Vào Huế ngó cái cố đô, ngó cái cung điện, nó đâu có vậy. Vua chúa xịn sống trong đó đấy.

“Chị muốn trông nó tây tây”

Hầu hết khách hàng của tôi không có định nghĩa đúng hoặc rõ ràng về cái “tây tây” ấy. Pháp một chút, ý là có phào chỉ hoa cột gờ mái, cột vuông thì sẽ kẻ kẻ mấy đường dọc theo thân. Tây thì phải trắng và sáng loá.

Tôi nói điều này, cho bất cứ ai còn kiên nhẫn đọc đến đây. Phong cách ở đây là phong cách sống, nó tạo ra phong cách nội thất. Tôi vẫn chưa lý giải nổi các bà đòi cái bếp rộng làm gì trong khi chân một khúc, nấu bữa cơm mà làm như Gordon Ramsay ăn tối với Hannibal Lecter. Tôi không có ý xúc phạm, nhưng một căn hộ chung cư 90m2, 3 phòng ngủ 2 vệ sinh đi, mỗi phòng ngủ 15-20m2, vị chi 60m2, 2 cái vệ sinh mỗi cái thả ga 5m2 đi, thì dĩ nhiên cái bếp sẽ còn có ~10m2 thôi. Đấy là tôi tính theo dạng đặc trưng căn hộ được chia ở hầu khắp chung cư HN nhé.

Và tôi không biết ai là người đầu tiên úp cái phòng bếp ra giữa nhà, thông với phòng khách.

Nếu có thể, làm ơn đóng khung cái bếp lại. Chặn bằng cửa, kính, bằng vật chất cụ thể, không phải kê cái bàn bar ngăn đôi lối đi. Mùi nó không đi bằng chân.

Chia sẻ kinh nghiệm cho các cặp đôi đang chọn nhà và các mẹ. Quạt hút mùi mấy chục triệu đi nữa chỉ làm cảnh cho vui thôi, muốn hút hết mùi thì bắn cho em 2 con quạt hút công nghiệp công suất lớn vào. Tại sao?

1. Các chị chế biến đồ tươi sống. Em ngửi mùi lúc con gà bị cắt tiết rồi, nó không hấp dẫn như trên master chef.

2. Các chị dùng gia vị đậm đặc, bao gồm quốc hồn quốc tuý như nước mắm, mắm tôm… Dầu mỡ ..v..v..

3. Các chị dùng công thức nấu ăn Việt, và người Việt có ưu thế vượt trội với các món KHO, NINH.

Các chị không tin có thể tham khảo bài ở bên Tây, mấy đứa nghĩ ra trò đưa bếp giữa nhà.

http://www.realtor.com/advice/home-improvement/open-plan-kitchens-are-bad/

Kế đến là dành cho các bạn thiết kế. Khi các bạn nhìn thấy trên ảnh một cái bếp thoáng đãng, ngăn nắp, đẹp đẽ và “tây”. Phiền các bạn bỏ ra 1′45s nhét cái ảnh vào trong Cad, dùng thao tác nghiệp vụ được học đối chiếu tỉ lể (thường là độ rộng bàn 600mm) với không gian để biết cái phòng rộng bao nhiêu. Thỉnh thoảng tôi cũng trầm trồ những cái bếp như thế, rồi lôi bản vẽ phía dưới vào đối chiếu. Mẹ bà nó, mặt bằng sàn 300m2 thảo nào nó thanh thoát.

Tây nó chia ra bếp nặng (nấu đồ tanh) và bếp nhẹ (hâm đun các thứ), họ tuân theo luật chơi rõ ràng, và theo nếp đó nên mọi thứ đều ổn. Còn ở ta, bếp, nghĩa là bếp nặng.

Tây nó nắng dịu dịu, chiều đôi tình nhân ra ngồi ban công tắm nắng, nô đùa đọc sách, thích thì chịch nhau luôn. Bên ta nắng thấy bà, thêm hai cục điều hoà nó phả ra thì đóng cửa cho đỡ bụi.

Lối sống, phong cách sống quyết định nội thất và bài trí của bạn.

Một năm, căn hộ chung cư của một cặp vợ chồng bình thường chỉ tiếp khác lạ khoảng 5 lần là căng. 360 ngày còn lại là họ sống cho họ. Ốm, đau bụng, ỉa chảy, vợ cởi truồng cũng ở đấy, và không ai ngó cả. 360 ngày con bạn ngồi đọc thiếu sáng, nó cận, 360 ngày bạn đi về và không hiểu cái gì khiến cho bạn bực bội, táng bạt tai con vợ xong mai nó bỏ về nhà bố mẹ đẻ, tuần sau ra toà.

Ban thờ mới là ác mông thực sự. Tâm linh, tín ngưỡng là điều quan trọng, nhưng 60-90m2 còn đòi một chỗ thờ tự lộng lẫy thì quá đà rồi. Trang nghiêm, thân thuộc mới là thứ cần quan tâm. Đâm chết người còn về vái ông bà phù hộ cho thì chẳng lẽ ông bà trách ba cái chuyện chỗ thờ nó bé quá? Mồng 1, 15 thắp hương kính cẩn, ăn ở có đức là vui rồi. Bây giờ thử nghĩ 40-50 năm nữa mình lên ban thờ ngồi, thấy con cháu khó khăn, nhà chật còn đi giận nó? Bê nguyên cái tủ thờ to tổ chảng về, đi ra đụng, đi vào đá chân, chật quá nó cúi nó chổng cả mông lên, muốn ngủ trưa cũng chả yên.

Một người làm thiết kế đúng nghĩa không tạo ra một tác phẩm điêu khắc để ngắm, loại đấy  mấy sinh viên vẽ nhà máy điện nguyên tử với nhà hát (nhắc mới nhớ,hơn 30 năm nay nước nhà chưa có xây cái nào loại này) đừng có mơ. Thiết kế đúng nghĩa tạo ra một không gian cho con người. Điều cần làm là tôn vinh con người, không phải tôn vinh căn nhà. Cái phản 500 triệu ngồi đau mông cũng vứt, nhét không vừa thang máy đưa lên cũng vứt nốt. Bạn hợp màu đỏ mà mai Quốc hội thông qua luật màu đỏ là màu cấm thì giờ lấy gì cho phong thuỷ.

Đến đây tôi xin giải thích tại sao tựa đề lại là công trùng đêm. Tôi bất chợt nghĩ đến cái tên đó, như thể những người tôi gặp là một loại côn trùng đêm đi tìm bắt ánh sáng. Đêm tối mờ mịt, mọi thứ ánh sáng đều dẫn lỗi cho dù nó màu gì, hay có con vật săn mồi nào chờ sẵn không. Họ lạc lối giữa thế giới, không định hướng, vô ý hay cố tình phớt lờ những giá trị căn bản. Có những thứ xứng đáng được kế thừa, có những thứ cần lắng nghe bản thân. Họ nhìn nhưng không quan sát. Bức tường sáng sủa cũng y như chiếc điện thoại đắt tiền, cái bút apple pen thời thượng. Tôi, dám nhận định những thứ đó với tư cách một người thiết kế, một người thích mày mò công nghệ, và một người có thể sử dụng 95% giá trị của cây bút.

Xin chốt bài bằng một câu cho có vẻ câu like triết học

“Một con vịt xoè ra hai cái cánh…”

...Sưu tầm...

Chỉ là thư giản thôi anh, nếu không phù hợp với diễn đàn nhờ anh xóa bài dùm. Tks!

Xin tặng anh câu này: " Trong đầm gì đẹp bằng sen.
                            Lá xanh bông trắng lại chen nhụy vàng.
                                  Nhụy vàng bông trắng lá xanh
                            Gần bùn mà chằng hôi tanh mùi bùn".
Những giá trị đích thực cần thời gian để kiểm chứng, tôi cũng như bạn, buồn cho đất nước mình lắm nhưng hãy sống vì những điều tốt đẹp, đừng để vì dính chút bùn mà mình thành bẩn đâu anh!

bài viết quả hay... cứ cái gì hợp lý, tiện dụng cho cuộc sống sinh hoạt cá nhân nghĩa là nó ổn... chứ đẹp rồi méo sử dụng được cũng vậy cả thôi à