Từ điển thuật ngữ trong xây dựng (mở)

Bao gồm lập quy hoạch  xây dựng,  lập dự án đầu tư xây dựng công trình, khảo sát xây dựng,  thiết kế xây dựng  công trình, thi công xây dựng công trình, giám  sát thi công xây dựng công  trình, quản lý dự án đầu tư xây dựng  công trình, lựa chọn nhà thầu trong hoạt  động xây dựng và các hoạt  động khác có liên quan đến xây dựng công trình.

Là  sản phẩm được tạo thành bởi  sức lao động của con người, vật liệu  xây dựng, thiết bị lắp đặt vào công  trình, được liên kết định vị  với đất, có thể bao gồm phần dưới mặt đất, phần  trên mặt đất, phần  dưới mặt nước và phần trên mặt nước, được xây dựng theo  thiết kế.  Công trình xây dựng bao gồm công trình xây dựng công cộng, nhà  ở,  công trình công nghiệp, giao thông, thủy lợi, năng lượng và các  công trình  khác.

Bao  gồm thiết bị công trình và  thiết bị công nghệ. Thiết bị công trình  là các thiết bị được lắp đặt vào công  trình xây dựng theo thiết kế  xây dựng. Thiết bị công nghệ là các thiết bị nằm  trong dây chuyền  công nghệ được lắp đặt vào công trình xây dựng theo thiết kế  công  nghệ.

Bao  gồm xây dựng và lắp đặt  thiết bị đối với các công trình xây dựng  mới, sửa chữa, cải tạo, di dời, tu  bổ, phục hồi; phá dỡ công  trình; bảo hành, bảo trì công trình.

Bao  gồm hệ thống giao thông,  thông tin liên lạc, cung cấp năng lượng,  chiếu sáng công cộng, cấp nước,  thoát nước, xử lý các chất thải và  các công trình khác.

Bao  gồm các công trình y tế, văn  hóa, giáo dục, thể thao, thương mại,  dịch vụ công cộng, cây xanh, công viên,  mặt nước và các công trình  khác.

Là  đường ranh giới được xác định  trên bản đồ quy hoạch và thực địa,  để phân định ranh giới giữa phần đất được  xây dựng công trình và  phần đất được dành cho đường giao thông hoặc các công  trình hạ  tầng kỹ thuật, không gian công cộng khác.

Là  đường giới hạn cho phép xây  dựng công trình trên lô đất.

Là  việc tổ chức không gian đô  thị và điểm dân cư nông thôn, hệ thống  công trình hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng  xã hội; tạo lập môi trường  sống thích hợp cho người dân sống tại các vùng  lãnh thổ, bảo đảm  kết hợp hài hòa giữa lợi ích quốc gia với lợi ích cộng đồng,  đáp  ứng các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh, bảo  vệ  môi trường. Quy hoạch xây dựng được thể hiện thông qua đồ án  quy hoạch xây  dựng bao gồm sơ đồ, bản vẽ, mô hình và thuyết minh.

Là  việc tổ chức hệ thống điểm  dân cư, hệ thống công trình hạ tầng kỹ  thuật, hạ tầng xã hội trong địa giới  hành chính của một tỉnh hoặc  liên tỉnh phù hợp với yêu cầu phát triển kinh tế  - xã hội trong  từng thời kỳ.

Là  việc tổ chức không gian đô  thị, các công trình hạ tầng kỹ thuật,  hạ tầng xã hội đô thị phù hợp với quy  hoạch tổng thể phát triển  kinh tế - xã hội, quy hoạch phát triển ngành, bảo  đảm quốc phòng,  an ninh của từng vùng và của quốc gia trong từng thời kỳ.

Là  việc cụ thể hóa nội dung của  quy hoạch chung xây dựng đô thị, là  cơ sở pháp lý để quản lý xây dựng công  trình, cung cấp thông tin,  cấp giấy phép xây dựng công trình, giao đất, cho  thuê đất để triển  khai các dự án đầu tư xây dựng công trình.

Là  việc tổ chức không gian, hệ  thống công trình hạ tầng kỹ thuật, hạ  tầng xã hội của điểm dân cư nông  thôn.

Là  nơi cư trú tập trung của  nhiều hộ gia đình gắn kết với nhau trong  sản xuất, sinh hoạt và các hoạt động  xã hội khác trong phạm vi một  khu vực nhất định bao gồm trung tâm xã, thôn,  làng, ấp, bản, buôn,  phum, sóc (sau đây gọi chung là thôn) được hình thành do  điều kiện  tự nhiên, điều kiện kinh tế - xã hội, văn hóa, phong tục, tập  quán  và các yếu tố khác.

Là  việc cụ thể hóa nội dung quy  hoạch chung, quy hoạch chi tiết xây  dựng đô thị về kiến trúc các công trình  trong đô thị, cảnh quan  cho từng khu chức năng, tuyến phố và các khu không  gian công cộng  khác trong đô thị.

Là  hồ sơ xin chủ trương đầu tư  xây dựng công trình để cấp có thẩm  quyền cho phép đầu tư.

Là  tập hợp các đề xuất có liên  quan đến việc bỏ vốn để xây dựng mới,  mở rộng hoặc cải tạo những công trình  xây dựng nhằm mục đích phát  triển, duy trì, nâng cao chất lượng công trình  hoặc sản phẩm, dịch  vụ trong một thời hạn nhất định. Dự án đầu tư xây dựng  công trình  bao gồm phần thuyết minh và phần thiết kế cơ sở.

Là  dự án đầu tư xây dựng công  trình rút gọn trong đó chỉ đặt ra các  yêu cầu cơ bản theo quy định.

Là  các quy định bắt buộc áp dụng  trong hoạt động xây dựng do cơ quan  quản lý nhà nước có thẩm quyền về xây  dựng ban hành.

Là  các quy định về chuẩn mực kỹ  thuật, định mức kinh tế - kỹ thuật,  trình tự thực hiện các công việc kỹ  thuật, các chỉ tiêu, các chỉ  số kỹ thuật và các chỉ số tự nhiên được cơ quan,  tổ chức có thẩm  quyền ban hành hoặc công nhận để áp dụng trong hoạt động xây  dựng.  Tiêu chuẩn xây dựng gồm tiêu chuẩn bắt buộc áp dụng và tiêu  chuẩn  khuyến khích áp dụng.

Là  người sở hữu vốn hoặc là  người được giao quản lý và sử dụng vốn để  đầu tư xây dựng công trình.

Là  tổ chức, cá nhân có đủ năng  lực hoạt động xây dựng, năng lực hành  nghề xây dựng khi tham gia quan hệ hợp  đồng trong hoạt động xây  dựng.

Là  nhà thầu ký kết hợp đồng trực  tiếp với chủ đầu tư xây dựng công  trình để nhận thầu toàn bộ một loại công  việc hoặc toàn bộ công  việc của dự án đầu tư xây dựng công trình. Tổng thầu  xây dựng bao  gồm các hình thức chủ yếu sau: tổng thầu thiết kế; tổng thầu  thi  công xây dựng công trình; tổng thầu thiết kế và thi công xây  dựng công trình;  tổng thầu thiết kế, cung cấp thiết bị công nghệ  và thi công xây dựng công  trình; tổng thầu lập dự án đầu tư xây  dựng công trình, thiết kế, cung cấp  thiết bị công nghệ và thi công  xây dựng công trình.

Là  nhà thầu ký kết hợp đồng nhận  thầu trực tiếp với chủ đầu tư xây  dựng công trình để thực hiện phần việc  chính của một loại công  việc của dự án đầu tư xây dựng công trình.

Là  nhà thầu ký kết hợp đồng với  nhà thầu chính hoặc tổng thầu xây  dựng để thực hiện một phần công việc của  nhà   thầu  chính hoặc tổng thầu xây dựng.

Là  công trình được xây dựng  trong khuôn viên đất ở, thuộc quyền sử  dụng của hộ gia đình, cá nhân theo quy  định của pháp luật.

Là  tập tài liệu bao gồm thuyết  minh và bản vẽ thể hiện giải pháp  thiết kế chủ yếu bảo đảm đủ điều kiện lập  tổng mức đầu tư và là  căn cứ để triển khai các bước thiết kế tiếp theo.

Là  hoạt động giám sát của người  thiết kế trong quá trình thi công xây  dựng công trình nhằm bảo đảm việc thi  công xây dựng theo đúng  thiết kế.

Là  những hư hỏng vượt quá giới  hạn an toàn cho phép, làm cho công  trình xây dựng có nguy cơ sập đổ; đã sập  đổ một phần hoặc toàn bộ  công trình hoặc công trình không sử dụng được theo  thiết kế.

Là  tổng hợp tất cả các đặc tính phản ánh  công trình xây dựng đã được  thi công đáp ứng được các yêu cầu trong thiết kế,  các qui định của  tiêu chuẩn, qui phạm thi công và nghiệm thu kỹ thuật chuyên  môn  liên quan và các điều giao ước trong hợp đồng về các mặt mỹ thuật, độ  bền  vững, công năng sử dụng và bảo vệ môi trường, được thể hiện ra  bên ngoài hoặc  được dấu kín bên trong từng kết cấu hay bộ phận  công trình.

Là  các công việc xây dựng và lắp  đặt thiết bị đối với các công trình  xây dựng mới, sửa chữa, cải tạo, di dời,  tu bổ, phục hồi; phá dỡ  công trình; bảo hành, bảo trì công trình.

Là  việc kiểm tra, xem xét, đánh giá để đưa ra kết luận về chất  lượng  thi công xây dựng công trình sau khi đã hoàn thành so với  thiết kế, tiêu  chuẩn, qui phạm kỹ thuật có liên quan.

Là  công việc nghiệm thu trong nội bộ của nhà  thầu đối với đối tượng  đã hoàn thành trước khi gửi phiếu yêu cầu nghiệm thu  tới chủ đầu  tư.

Là  việc đo lường, thử nghiệm các tính chất,  tính năng đặc trưng cho  chất lượng của đối tượng cần nghiệm thu;

Là  mẫu lấy ngay từ bản thân đối tượng nghiệm  thu để thí nghiệm. Kết  quả thí nghiệm các mẫu này là cơ sở để đánh giá và đưa  ra kết luận  về chất lượng đối tượng nghiệm thu.

Là  việc sửa chữa, chỉnh sửa,  hoàn thiện lại đối với những công việc  xây dựng, máy móc, thiết bị khi phát  hiện ra có những khiếm khuyết  hoặc sai phạm nhỏ không phù hợp với qui định  của tiêu chuẩn, thiết  kế.

Là  việc chế tạo lại, thi công lại, thay thế  mới đối với những công  việc xây dựng, máy móc, thiết bị phải dỡ bỏ, loại bỏ  khi phát hiện  ra có những sai phạm lớn không phù hợp với qui định của  tiêu  chuẩn, thiết kế.

Bản  vẽ hoàn công là bản vẽ bộ  phận công trình, công trình xây dựng  hoàn thành, trong đó thể hiện kích thước  thực tế so với kích thước  thiết kế, được lập trên cơ sở bản vẽ thiết kế thi  công đã được phê  duyệt. Mọi sửa đổi so với thiết kế được duyệt phải được thể  hiện  trên bản vẽ hoàn công. Trong trường hợp các kích thước, thông số thực  tế  thi công của bộ phận công trình xây dựng, công trình xây dựng  đúng với các  kích thước, thông số của thiết kế bản vẽ thi công thì  bản vẽ thiết kế đó là  bản vẽ hoàn công.

Dùng  để mô tả tình hình công  việc và ghi chép các thông tin trao đổi  giữa chủ đầu tư, nhà thầu thi công  xây dựng, nhà thầu thiết kế xây  dựng công trình và các bên có liên quan khác.

Là việc Nhà nước trao quyền sử  dụng đất bằng quyết định hành chính cho đối tượng có nhu cầu sử dụng đất.

Là việc Nhà nước trao quyền sử dụng đất bằng hợp đồng cho  đối tượng có nhu cầu sử dụng đất.

Là việc Nhà nước cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần  đầu cho người đó.

Là việc xác lập quyền sử dụng đất do được người khác chuyển  quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật thông qua các hình thức chuyển  đổi, chuyển nhượng, thừa kế, tặng cho quyền sử dụng đất hoặc góp vốn bằng  quyền sử dụng đất mà hình thành pháp nhân mới.

Là việc Nhà nước ra quyết định hành chính để thu lại quyền  sử dụng đất hoặc thu lại đất đã giao cho tổ chức, Uỷ ban nhân dân xã, phường,  thị trấn quản lý theo quy định của Luật này.

Là việc Nhà nước trả lại giá trị quyền sử dụng đất đối với  diện tích đất bị thu hồi cho người bị thu hồi đất.

Là việc Nhà nước giúp đỡ người bị thu hồi đất thông qua đào  tạo nghề mới, bố trí việc làm mới, cấp kinh phí để di dời đến địa điểm mới.

Là hồ sơ phục vụ quản lý nhà nước đối với địa giới hành  chính.

Là bản đồ thể hiện các mốc địa giới hành chính và các yếu tố  địa vật, địa hình có liên quan đến mốc địa giới hành chính.

Là bản đồ thể hiện ranh giới các đơn vị hành chính kèm theo  địa danh và một số yếu tố chính về tự nhiên, kinh tế, xã hội.

Là phần diện tích đất được giới hạn bởi ranh giới xác định  trên thực địa hoặc được mô tả trên hồ sơ.   

Là hồ sơ phục vụ quản lý nhà nước đối với việc sử dụng đất.

Là bản đồ thể hiện các thửa đất và các yếu tố địa lý có liên  quan, lập theo đơn vị hành chính xã, phường, thị trấn, được cơ quan nhà nước  có thẩm quyền xác nhận.

Là sổ được lập cho từng đơn vị xã, phường, thị trấn để ghi  người sử dụng đất và các thông tin về sử dụng đất của người đó.

Là sổ được lập cho từng đơn vị xã, phường, thị trấn để ghi  các thửa đất và các thông tin về thửa đất đó.

Là sổ được lập để theo dõi các trường hợp có thay đổi trong  sử dụng đất gồm thay đổi kích thước và hình dạng thửa đất, người sử dụng đất,  mục đích sử dụng đất, thời hạn sử dụng đất, quyền và nghĩa vụ của người sử  dụng đất.

Là bản đồ thể hiện sự phân bố các loại đất tại một thời điểm  xác định, được lập theo đơn vị hành chính.

Là bản đồ được lập tại thời điểm đầu kỳ quy hoạch, thể hiện  sự phân bổ các loại đất tại thời điểm cuối kỳ quy hoạch.

Là việc ghi nhận quyền sử dụng đất hợp pháp đối với một thửa  đất xác định vào hồ sơ địa chính nhằm xác lập quyền và nghĩa vụ của người sử  dụng đất.

Là giấy chứng nhận do cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp cho  người sử dụng đất để bảo hộ quyền và lợi ích hợp pháp của người sử dụng đất.

Là việc Nhà nước tổng hợp, đánh giá trên hồ sơ địa chính về  hiện trạng sử dụng đất tại thời điểm thống kê và tình hình biến động đất đai  giữa hai lần thống kê.

Là việc Nhà nước tổng hợp, đánh giá trên hồ sơ địa chính và  trên thực địa về hiện trạng sử dụng đất tại thời điểm kiểm kê và tình hình  biến động đất đai giữa hai lần kiểm kê.

Là số tiền tính trên một đơn vị diện tích đất do Nhà nước  quy định hoặc được hình thành trong giao dịch về quyền sử dụng đất.

Là giá trị bằng tiền của quyền sử dụng đất đối với một diện  tích đất xác định trong thời hạn sử dụng đất xác định.

Là số tiền mà người sử dụng đất phải trả trong trường hợp  được Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất đối với một diện tích đất xác  định.

Là tranh chấp về quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất  giữa hai hoặc nhiều bên trong quan hệ đất đai.

Là hành vi làm biến dạng địa hình, làm suy giảm chất lượng  đất, gây ô nhiễm đất làm mất hoặc giảm khả năng sử dụng đất theo mục đích đã  được xác định.

Là tổ chức do các cơ quan có thẩm quyền của Nhà nước, tổ  chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội thành lập, có chức năng thực hiện  các hoạt động dịch vụ công do ngân sách nhà nước chi trả.  

Là  tổ chức, cá nhân tạo lập hợp pháp nhà ở; trường hợp chủ sở hữu nhà ở có yêu  cầu thì cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu đối  với nhà ở cho họ.

Là  loại nhà ở riêng, gồm các căn hộ được xây dựng liền nhau, thông nhiều tầng  được xây dựng sát nhau thành dãy trong những lô đất nằm liền nhau và có chiều  rộng nhỏ hơn nhiều lần so với chiều sâu (chiều dài) của nhà, cùng sử dụng  chung một hệ thống hạ tầng của khu vực đô thị.

Là  loại nhà ở liên kế, được xây dựng ở các trục đường phố, khu vực thương mại,  dịch vụ theo quy hoạch đã được duyệt. Nhà phố liên kế ngoài chức năng để ở  còn sử dụng làm cửa hàng buôn bán, dịch vụ văn phòng, nhà trọ, khách sạn, cơ  sở sản xuất nhỏ v.v.

Là  loại nhà ở liên kế, phía trước hoặc phía sau nhà có một khoảng sân vườn nằm  trong khuôn viên của mỗi nhà và kích thước được lấy thống nhất cả dãy theo  quy hoạch chi tiết của khu vực

Là nhà ở do tổ chức, cá nhân thuộc các thành phần kinh  tế đầu tư xây dựng để bán, cho thuê theo nhu cầu và cơ chế thị trường;

Là nhà ở do Nhà nước hoặc tổ chức, cá nhân thuộc các thành  phần kinh tế đầu tư xây dựng cho các đối tượng theo quy định của Luật Nhà ở  mua, thuê hoặc thuê mua theo cơ chế do Nhà nước quy định; Các đối tượng này  là:

1.  Đối tượng được thuê nhà ở xã hội là cán bộ, công chức, viên chức, sĩ quan,  quân nhân chuyên nghiệp thuộc lực lượng vũ trang nhân dân, công nhân làm việc  tại các khu kinh tế, khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao và các  đối tượng khác theo quy định của Chính phủ.

2.  Người được quy định tại khoản 1 Điều này có thu nhập thấp và thuộc một trong  các trường hợp sau đây thì được thuê nhà ở xã hội:

a)  Chưa có nhà ở thuộc sở hữu của mình và chưa được thuê hoặc mua nhà ở thuộc sở  hữu nhà nước;

b)  Có nhà ở thuộc sở hữu của mình nhưng diện tích bình quân trong hộ gia đình  dưới 5m2 sàn/người;

c)  Có nhà ở thuộc sở hữu của mình nhưng là nhà ở tạm, hư hỏng hoặc dột nát.

Là nhà ở do Nhà nước đầu tư xây dựng cho các đối tượng quy  định tại Điều 60 của Luật Nhà ở thuê trong thời gian đảm nhiệm chức vụ theo  quy định của Luật Nhà ở;

1.  Cán bộ, công chức thuộc các cơ quan của Đảng, Nhà nước, tổ chức chính trị -  xã hội được điều động, luân chuyển theo yêu cầu công tác mà chưa có nhà ở  thuộc sở hữu của mình tại địa phương nơi đến công tác.

2.  Sĩ quan chuyên nghiệp thuộc lực lượng vũ trang nhân dân được điều động, phục  vụ theo yêu cầu quốc phòng, an ninh.

3.  Cán bộ lãnh đạo của Đảng, Nhà nước thuộc diện ở nhà ở công vụ trong thời gian  đảm nhận chức vụ.

Là nhà ở riêng biệt (hoặc có nguồn gốc là nhà ở đang được  dùng vào mục đích khác) có sân, vườn, hàng rào và lối ra vào riêng biệt, có  số tầng chính không quá ba tầng (không kể tầng mái che cầu thang, tầng mái và  tầng hầm), có ít nhất ba mặt nhà trông ra sân hoặc vườn, có diện tích xây  dựng không vượt quá 50% diện tích khuôn viên đất, được xác định là khu chức  năng trong quy hoạch đô thị được cấp có thẩm quyền phê duyệt;

Là nhà ở có từ hai tầng trở lên, có lối đi, cầu thang  và hệ thống công trình hạ tầng sử dụng chung cho nhiều hộ gia đình, cá nhân.  Nhà chung cư có phần diện tích thuộc sở hữu riêng của từng hộ gia đình, cá  nhân, của chủ đầu tư và phần diện tích thuộc sở hữu chung của các chủ sở hữu  nhà chung cư;

Là việc người thuê mua nhà ở thanh toán trước một khoản tiền  nhất định theo thỏa thuận trong hợp đồng, số tiền còn lại được tính thành  tiền thuê nhà và người thuê mua phải trả hàng tháng hoặc trả theo định kỳ.  Sau khi hết hạn thuê mua và người thuê mua đã trả hết tiền thuê nhà thì được  cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu đối với nhà ở  đó.