Có vài ý kiến gửi bạn tham khảo.
Vấn đề cốt lõi vẫn là: Loại hợp đồng được quy định trong HSMT? Bạn kiểm tra lại xem là loại HĐ gì? (P/s: Trong HSMT (bao gồm cả gói thầu loại HĐ trọn gói) thường có câu như sau: “Trường hợp nhà thầu phát hiện tiên lượng chưa chính xác so với thiết kế, nhà thầu có thể thông báo cho BMT và lập 1 bảng chào giá riêng cho phần khối lượng sai khác này để chủ đầu tư xem xét. Nhà thầu không được tính toán phần khối lượng sai khác này vào giá dự thầu);
Có các trường hợp sau:
1. Loại HĐ Đơn giá cố định (Khối lượng nghiệm thu thực tế):
- Không lo lắm, bởi cơ sở thanh toán là "Khối lượng nghiệm thu thực tế". Khi thi công, khối lượng được nghiệm thu bao nhiêu thì thanh toán bấy nhiêu.
2. Loại hợp đồng trọn gói: (Tham khảo http://muasamcong.vn), Xử lý như sau:
Nhà thầu K nhận được thông báo trúng thầu thi công một gói thầu xây lắp theo hình thức hợp đồng trọn gói. Khi nhà thầu trúng thầu được bên mời thầu (BMT) mời vào thương thảo, hoàn thiện hợp đồng thì BMT phát hiện khối lượng theo hồ sơ mời thầu (HSMT) thiếu nhiều so với thiết kế được duyệt.
Hỏi: BMT nên xử lý phần khối lượng thiếu này như thế nào? Trả lời: Tình huống này liên quan tới gói thầu xây lắp, do vậy HSMT phải đảm bảo theo Mẫu HSMT xây lắp (ban hành kèm theo Thông tư số 01/2010/TT-BKH ngày 06/01/2010 của Bộ Kế hoạch và Đầu tư - KH&ĐT). Theo đó quy định nhà thầu có trách nhiệm chào giá theo khối lượng mời thầu còn biện pháp thi công thì căn cứ thiết kế nêu trong HSMT. Thông thường, đối với gói thầu xây lắp thì khối lượng mời thầu và dự toán phải thống nhất với thiết kế. Đây là điều mong muốn của các bên tham gia từ chủ đầu tư, BMT, tổ chuyên gia đấu thầu, nhà thầu và cũng là mong muốn đối với các cơ quan quản lý nhà nước. Tuy nhiên, trong 1 số trường hợp đấu thầu gói thầu xây lắp, khối lượng mời thầu trong HSMT lại không tương ứng với thiết kế, khi thì khối lượng mời thầu lớn hơn, khi thì lại nhỏ hơn. Trong nhiều trường hợp, thường tiên lượng mời thầu là thiếu so với tiên lượng đầy đủ theo thiết kế. Hiện tượng này vẫn chưa được khắc phục triệt để và cần có thời gian để dần khắc phục. Tuy nhiên, việc này đã được đề cập đến trong các quy định, chẳng hạn tại mục 14 Mẫu HSMT xây lắp quy định: “Trường hợp nhà thầu phát hiện tiên lượng chưa chính xác so với thiết kế, nhà thầu có thể thông báo cho BMT và lập 1 bảng chào giá riêng cho phần khối lượng sai khác này để chủ đầu tư xem xét. Nhà thầu không được tính toán phần khối lượng sai khác này vào giá dự thầu”. Với quy định như vậy, trong quá trình lập hồ sơ dự thầu (HSDT) khi phát hiện khối lượng mời thầu sai khác so với thiết kế thì nhà thầu không được đưa chi phí cho khối lượng khác biệt này vào giá dự thầu. Trường hợp nhà thầu đưa các chi phí này vào giá dự thầu thì sẽ tạo ra sai lệch, có thể gây rủi ro cho nhà thầu. Vì HSMT là cơ sở pháp lý nên việc đánh giá về mặt tài chính để so sánh, xếp hạng nhà thầu phải dựa trên khối lượng mời thầu nêu trong HSMT. Do trong HSDT, giá dự thầu tính toán theo tiên lượng mời thầu dẫn đến giá trúng thầu nếu nhà thầu được lựa chọn cũng dựa trên khối lượng mời thầu. Tại bước thương thảo, hoàn thiện hợp đồng thì những tồn tại trong cuộc thầu, trong HSMT, trong HSDT sẽ được các bên xem xét. Tại mục 36 Mẫu HSMT xây lắp quy định về nội dung đối với thương thảo, hoàn thiện hợp đồng gồm các vấn đề còn tồn tại, chưa hoàn chỉnh, chi tiết hóa các nội dung còn chưa cụ thể. Đặc biệt là việc áp giá đối với nội dung sai lệch trong HSDT, xem xét các sáng kiến, giải pháp kỹ thuật, phương án thay thế hoặc bổ sung do nhà thầu đề xuất (nếu có), khối lượng công việc trong bảng tiên lượng mời thầu chưa chính xác so với thiết kế do nhà thầu phát hiện, đề xuất trong HSDT, hoặc do BMT phát hiện sau khi phát hành HSMT và việc áp giá đối với phần công việc mà tiên lượng tính thiếu so với thiết kế. Trở lại tình huống trên, trong quá trình thương thảo, hoàn thiện hợp đồng giữa BMT và nhà thầu mà phát hiện khối lượng mời thầu thừa, thiếu so với thiết kế thì 2 bên cần thống nhất về khối lượng này. Nhưng đôi khi để chuẩn xác khối lượng thừa, thiếu này lại không đơn giản, nhất là khi khối lượng sai khác là lớn hoặc việc bóc tiên lượng lại được thực hiện bởi 1 đơn vị tư vấn. Do đó, để chuẩn xác sự khác biệt giữa khối lượng mời thầu và thiết kế cần mời tất cả những người liên quan cùng tham gia để đi đến thống nhất. Khối lượng bổ sung đã được thống nhất qua thương thảo, hoàn thiện hợp đồng sẽ được đưa vào trong hợp đồng. Trong trường hợp trên, nếu xác định được khối lượng trong HSMT là thiếu thì nhà thầu được cộng thêm một giá trị ứng với khối lượng thiếu này vào giá trúng thầu (chỉ dựa trên khối lượng mời thầu). Nếu đơn giá cho khối lượng thiếu này đã có trong HSDT của nhà thầu, thì việc tính giá trị bổ sung là đơn giản, còn không thì hai bên lại phải thống nhất với nhau về đơn giá áp dụng. Theo thông tin nêu ở tình huống trên, hợp đồng cho gói thầu là trọn gói. Tại khoản 2 Điều 48 Nghị định 85/2009/NĐ-CP quy định cho hợp đồng trọn gói đối với xây lắp như sau: “Trong quá trình thương thảo, hoàn thiện hợp đồng, các bên liên quan cần rà soát lại bảng khối lượng công việc theo thiết kế được duyệt, nếu nhà thầu hoặc BMT phát hiện bảng khối lượng công việc bóc tách từ thiết kế chưa chính xác, BMT báo cáo chủ đầu tư xem xét, quyết định việc bổ sung khối lượng công việc để bảo đảm phù hợp với thiết kế. Sau khi hợp đồng trọn gói cho xây lắp được ký, khối lượng công việc thực tế mà nhà thầu đã thực hiện để hoàn thành theo thiết kế (nhiều hơn hay ít hơn khối lượng công việc nêu trong hợp đồng) không ảnh hưởng tới số tiền thanh toán cho nhà thầu”. Đồng thời, tại Điều 48 Nghị định 85/2009/NĐ-CP cũng quy định rằng, chủ đầu tư phải chịu trách nhiệm về tính chính xác của số lượng, khối lượng công việc. Nếu có thất thoát xảy ra (do tính sai số lượng, khối lượng công việc) thì phải đền bù và xử lý theo quy định của pháp luật. Quy định như trên là đủ rõ đối với quá trình lựa chọn nhà thầu xây lắp với hợp đồng trọn gói. Về cách xử lý khi khối lượng mời thầu thiếu trong HSMT xây lắp không thể bỏ qua trách nhiệm của cá nhân, đơn vị có liên quan. Nguyên tắc chung là khi sự việc sai thì phải sửa, nhưng ai làm sai và việc xử lý, truy cứu trách nhiệm thì tùy mức độ, tùy trường hợp. Trong trường hợp trên thì những đối tượng liên quan tới sự sơ suất trong HSMT gồm đơn vị tư vấn lập thiết kế, dự toán, các đơn vị thẩm định (thiết kế, dự toán, HSMT) đến đơn vị lập, thẩm định, phê duyệt HSMT đều cần được xem xét về trách nhiệm liên đới. TS. Nguyễn Việt Hùng | 
Yêu thích
Theo dõi 
Chia sẻ
Bộ sưu tập
Thẻ cầu vòng
Tác giả