Nhận thức về duyên khởi

thien_ktxd51 · Đăng lúc 24/7/2013 23:24

Hãy đăng nhập để có nhiều chức năng hữu dụng hơn và xem ảnh rõ hơn!

Bạn phải đăng nhập để xem được nội dung, nếu bạn chưa có tài khoản? hãy Đăng ký mới

x

Đăng nhập/Đăng ký mở rộng

Ngọn nến.jpg (8.34 KB, Lượt tải về: 47)

Tải đính kèm Lưu album

24/7/2013 23:24 Tải lên

Mỗi sự vật, sự việc, hiện tượng phát sinh đều phải do và phải có những điều kiện cụ thể, hòan cảnh cụ thể. Giữa những sự vật, sự việc, hiện tượng để tồn tại chúng lại cần phải có những mối quan hệ với những sự vật, sự việc, hiện tượng khác. Những điều kiện, hòan cảnh, mối quan hệ giữa các sự vật, sự việc, hiện tượng đó gọi chung là “ Duyên”, tiếng Phạn là “Pratyaya”.

Như vậy tất cả mọi sự vật, sự việc, hiện tương đều phải do duyên khởi, nghĩa là phải có sự nương tựa vào nhau, lệ thuộc vào nhau mà sinh thành và tồn tại. Khi những mối quan hệ này, những điều kiện này còn tồn tại thì các sự vật, sự việc, hiện tượng còn tồn tại, khi các điều kiện, những mối quan hệ giữa chúng tiêu họai, tan rã thì sự vật, sự việc, hiện tương cũng tiêu họai, cũng không tồn tại nữa.

Thí dụ cây lúa muốn hình thành, tồn tại và phát triển cần phải có hạt lúa, nước hay độ ẩm, nhiệt độ, phân bón, thời gian v.v…Nếu hạt lúa không có độ ẩm hay nhiệt độ quá lạnh, quá nóng nó cũng không nảy mầm thành cây lúa được; hoặc giả không có phân bón hay thời gian thì nó cũng không thể phát triển thành cây lúa được. Khi không còn nước thì cây lúa cũng héo khô và tiêu họai.

Một thí dụ khác, muốn có cái bàn cần phải có khúc gỗ, cái cưa, đinh, người thợ mộc v.v… Nếu thiếu những điều kiện ấy thì cây gỗ không thể thành cái bàn được. Hơn nữa khi tấm ván từ cây gỗ còn thì cái bàn còn, khi tấm ván mục (biến họai theo thời gian) thì cái bàn không còn, hay khi đinh bị gỉ mục thì cái bàn không còn vì nó sẽ tan rã thành những miếng gỗ rời rạc.

Tất cả những điều kiện để cho hạt lúa thành cây lúa, khúc gỗ thành cái bàn, những điều kiện cho cây lúa phát triển, cho cái bàn tồn tại đều là “Duyên”. (Còn duyên kẻ đón người đưa / Hết duyên đi sớm về trưa mặc lòng – Ca dao).

Trong những cái duyên đó, ta thấy có cái duyên gốc, duyên chính như hạt lúa đối với cây lúa, khúc gỗ đối với cái bàn gọi là “ Nhân duyên”. Đó là những điều kiện gần nhất, quyết định nhất tạo nên sự vật, sự việc, hiện tượng.

Có những duyên khác hỗ trợ cho sự hình thành, tồn tại và phát triển của sự vật, sự việc, hiện tương như nước, nhiệt độ, phân bón… đối với cây lúa; cái cưa, đinh, thợ mộc … đối với cái bàn được gọi là “Tăng thượng duyên”

Ngòai ra còn “Sở duyên duyên” là những điều kiện để đối tượng cho nhận thức như hình thể, màu sắc làm cho “thấy”, âm thanh làm ra “nghe”, tư tưởng phát sinh ra “ý nghĩ” …

Thứ tư là “ Vô đẳng gián duyên” là những điều kiện làm cho sự vật, sự việc, hiện tượng có tính liên tục, không gián đọan, giúp cho chúng phát sinh, tồn tại và phát triển.

Không có bất kỳ sự vật, sự việc, hiện tượng nào bỗng nhiên sinh ra mà không do những điều kiện, những mối qua hệ với những sự vật, sự việc, hiện tượng khác. Khi không có những điều kiện cần thiết, không tồn tại những mối quan hệ với những sự vật, sự việc, hiện tượng khác thì sự vật, sự việc, hiện tượng không sinh ra hoặc không tồn tại. Câu thành ngữ: “ Hữu duyên thiên lý năng tương ngộ / Vô duyên đối diện bất tương phùng” ( có duyên vạn dặm cũng gặp nhau, không duyên đối diện cũng không quen biết) đã nói lên chính xác điều đó. Buổi đầu Thúy Kiều gặp Kim Trọng hẳn giữa hai người phải có “duyên” nào đó nên Thúy Kiều mới băn khoăn: “Người đâu gặp gỡ làm chi / Trăm năm biết có duyên gì hay không?” (Nguyễn Du).

Khi đã có Nhân duyên cùng với Tăng thượng duyên, Sở duyên duyên, Vô đẳng gián duyên tất sẽ sinh ra kết quả. Hạt lúa khi có đủ độ ẩm, nước, nhiệt độ, phân bón, thời gian… sẽ nảy mầm, phát triển thành cây lúa. Cây lúa phát triển sẽ đâm bông, cùng với các “duyên” về ánh nắng, nhiệt độ, thời gian sẽ kết trái thành hạt lúa. Vậy cây lúa là kết quả từ hạt lúa, bông lúa là kết qủa từ cây lúa.

Nhưng không một nhân đơn độc nào thành quả được, như chỉ có hạt lúa không thôi thì không bao giờ thành cây lúa, chỉ có riêng khúc gỗ thôi thì không bao giờ thành cái bàn.

Nhưng hạt lúa lại là qủa từ những nhân khác, khúc gỗ lại là qủa từ cây gỗ mà cây gỗ lại là quả từ hạt, từ mầm cây. Vậy đó, nhân sinh ra qủa nhưng nhân lại là qủa của các nhân khác. Mối quan hệ chằng chịt giữa vô vàn các sự vật, sự việc, hiện tượng được gọi là “Trùng trùng duyên khởi”, chúng gắn kết với nhau, chi phối nhau, tạo điều kiện cho nhau tồn tại, phát triển và làm cho nhau tiêu họai. Một sự vật, sự việc, hiện tượng không chỉ có mối quan hệ, có những điều kiện lệ thuộc vào một sự vật, sự việc, hiện tượng khác mà chúng liên quan đến vô số các sự vật, sự việc, hiện tượng khác. Giống như một con người sống trong xã hội này có mối quan hệ giàng buộc, phụ thuộc, liên quan đến biết bao nhiêu người khác: ông bà, cha mẹ, anh chị em, thày cô, bạn bè, thủ trưởng v.v…

Không thể nói đâu là nhân đầu tiên và cũng không thể nói đâu là quả cuối cùng. Nhân sinh ra qủa nhưng nhân lại là qủa của một nhân khác và qủa lại là nhân tạo ra qủa khác. Ta có thể hình dung chúng là một vòng tròn nhưng không có điểm bắt đầu và không có điểm kết thúc.

Cho nên không thể có Thượng đế hay Thần linh nào tạo ra thế giới này vì nếu có thì Thượng đế hay Thần linh đó do đâu mà sinh ra?

Trong kinh A Hàm Đức Phật dạy rằng: “ Vì cái này có cho nên cái kia có, vì cái này không cho nên cái kia không; vì cái này sinh cho nên cái kia sinh, vì cái này diệt cho nên cái kia diệt”. Đây là sự diễn tả lý duyên khởi một cách đơn giản nhưng sâu sắc và đày đủ.

Nhận thức duyên khởi là một thực tế có thể được kiểm chứng bằng thực tiễn bởi bất cứ ai. Đây không phải là một tín điều siêu hình mà là một sự thật hiển nhiên, phù hợp với thực tiễn và khoa học thực nghiệm. Phát hiện ra lý Duyên khởi và quy luật Nhân quả Đức Phật đã giúp cho ta thấy rõ thực hữu, tránh cho ta những nhận thức sai lầm về nguồn gốc của vũ trụ, sự sinh thành và tồn tại của Thế Giới, tạo cho ta những nhận thức đúng đắn về thế giới quan, về những mối quan hệ giữa bản thân và cộng đồng, những phương pháp ứng sử trong công việc.

Nhận thức được Nhân duyên, phân biệt được Nhân duyên với Tăng thượng duyên trong công việc chúng ta thấy được đâu là cội nguồn của vấn đề, đâu là điều kiện quyết định của sự việc để từ đó có sự quan tâm, đầu tư đúng mức, đúng chỗ.

Nhận thức được lý Duyên khởi ta cũng thấy được để công việc có kết qủa cần phải có những điều kiện cần thiết, cần phải có cơ hội phù hợp, cần phải giải quyết những mối quan hệ liên quan. Chúng ta không thể bắt các sự kiện xảy ra mà chỉ có thể tạo những thuận duyên để chúng sớm xuất hiện. Chúng ta không thể làm biến mất các trắc trở mà chỉ có thể tạo điều kiện cho chúng đừng xảy ra hoặc xảy ra theo một hướng khác mà thôi.

Nhận thức được lý Duyên khởi ta thấy được mối quan hệ giàng buộc giữa ta và cả xã hội, từ đó xác định được trách nhiệm của ta với xã hội, có giải pháp ứng xử đúng đắn giữa ta với những người liên quan. Ta thấy được chỉ mình ta thì không làm nên gì cả, ta là một phần của cộng đồng, ta nhận được quả từ cộng đồng nhưng ta cũng là nhân làm ra qủa cho cộng đồng.

“ Một người đâu phải Nhân gian

Sống chăng chỉ đốm lửa tàn mà thôi

Núi cao bởi có đất bồi

Núi chê đất thấp, núi ngồi nơi đâu ?

Muôn dòng sông đổ biển sâu

Biển chê sông nhỏ biển đâu nước còn“

(Tố Hữu)

Nhận thức được luật Nhân Qủa ta thấy trước được kết quả của mọi ý nghĩ, hành động ta sẽ làm. Ta trồng cây nào sẽ hái được qủa đó, quả ngọt hay đắng là do ý nghĩ, hành động của ta mà ra. Thấu hiểu lý Duyên Khởi và luật Nhân quả giúp ta sống đúng với thực hữu, sống thảnh thơi trong các mối quan hệ giàng buộc, không nôn nóng, duy ý chí mà “ăn theo thuở, ở theo thì” phù hợp với duyên sinh, duyên khởi.

HANOIADT · Đăng lúc 25/7/2013 12:05

Adi đà phật!
"Phật hóa hữu duyên nhân"

Cảm phiền bạn giải thíc câu bạn viết: "Những điều kiện, hòan cảnh, mối quan hệ giữa các sự vật, sự việc, hiện tượng đó gọi chung là “ Duyên”"
Mình không hiểu tại sao Duyên là vậy chứ không phải là cái khác???
Nếu giả thuyết này của bạn không Thuyết phục thì đề nghị bạn không suy diễn ..........

Tài khoản		Ghi nhớ?	Quên mật khẩu
Mật khẩu			Đăng ký mới

[Tâm Linh] Nhận thức về duyên khởi

Hãy đăng nhập để có nhiều chức năng hữu dụng hơn và xem ảnh rõ hơn!

Đánh giá

Đánh giá