Nội dung này nghe thì tưởng đơn giản nhưng lại vô cùng phức tạp và dễ gây tranh cãi khi đánh giá Hồ sơ dự thầu.
Mình sẽ chia sẻ cách của mình với kinh nghiệm "bơi móc thầu" kinh niên:
I. Về luật: 1. Luật Đấu thầu số 43/2013/QH13 (khoản 17, Điều 4) quy định: "giá dự thầu là giá do nhà thầu ghi trong đơn dự thầu, báo giá, bao gồm toàn bộ các chi phí để thực hiện gói thầu theo yêu cầu của hồ sơ mời thầu, hồ sơ yêu cầu". 2. Theo quy định tại khoản 2, Điều 17 Nghị định số 63/2014/NĐ-CP: "Hiệu chỉnh sai lệch là việc hiệu chỉnh lại nội dung chào thiếu, chào thừa về phạm vi cung cấp của hồ sơ dự thầu so với yêu cầu nêu trong hồ sơ mời thầu; là việc hiệu chỉnh lại nội dung chào thiếu thuế, phí, lệ phí phải nộp so với yêu cầu nêu trong hồ sơ mời thầu". 3. Đến thời điểm 5/6/2017 thì: các văn bản của Bộ Xây dựng công bố định mức dự toán xây dựng công trình được ban hành để các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan sử dụng vào việc lập và quản lý chi phí đầu tư xây dựng công trình. ==> Việc nhà thầu đưa ra các định mức để lập đơn giá cho các hạng mục công việc của gói thầu là trên cơ sở căn cứ vào lợi thế của nhà thầu và tình hình thực tế của gói thầu để tạo sự cạnh tranh về giá cả trong quá trình lựa chọn nhà thầu. Vì vậy, đến đây khẳng định mấy điểm quan trọng: - Đơn giá là do nhà thầu tự quyết định, tự chào. Định mức hao phí bao nhiêu cho 1 đơn vị công tác cụ thể là do Nhà thầu tự quyết định, vì đó là trình độ sản xuất của Nhà thầu. Trên thế giới, định mức hao phí thi công là 1 bí mật của các Nhà thầu, CĐT k được quyền hỏi.
II. Trở lại vấn đề: * Mấu chốt là: biện pháp kỹ thuật nêu trong Hồ sơ dự thầu và thực tế thi công đều giống nhau. Chỉ có mỗi định mức đơn giá lại có chút sai khác về cái tên gọi - xác định rõ là khác tên gọi chứ bản chất "chất lượng" thành phần không thay đổi. Xi măng thì vẫn là xi măng chứ không phải là dùng đất, dùng máy đào là máy đào chứ k phải bằng tay. * Chỉ có điều: + XM ở đơn giá là PC30, biện pháp thuyết minh và thực tế thi công dùng PCB30. + Máy đào ở đơn giá là 0,6m3 nhưng biện pháp và thực tế là 0,8m3. * Câu hỏi đặt ra: giữa biện pháp, thực tế có sự sai khác "chút đỉnh" so với đơn giá thì làm thế nào? - Theo mình: + Đối với hợp đồng trọn gói hoặc đơn giá cố định thì không sao. Việc cấu thành đơn giá thế nào là chuyện của Nhà thầu như mục I ở trên đã phân tích. CĐT không cần quan tâm chi tiết, chỉ quan tâm đơn giá công tác hoặc cấu kiện cao bất thường mà thôi. Trường hợp bên mời thầu thấy định mức hao phí của nhà thầu đưa ra là thấp, khó có khả năng thực hiện thì cần yêu cầu nhà thầu giải thích, làm rõ tính khả thi và các giải pháp mà nhà thầu áp dụng để thực hiện. Nếu các giải pháp mà nhà thầu đưa ra là không khả thi thì xem xét xử lý tình huống theo quy định tại khoản 6, Điều 117 của Nghị định số 63/2014/NĐ-CP của Chính phủ. * Nhưng nếu là hợp đồng điều chỉnh giá thì khi cần điều chỉnh giá phải căn cứ chính vào đơn giá chi tiết (định mức hao phí tính trong giá thành). Vì vậy, khi đánh giá hồ sơ dự thầu phải quan tâm đến đơn giá chi tiết (tức hao phí định mức). Đã quan tâm xem xét đánh giá thì phải xuất phát điểm nguồn gốc ngọn ngành do chính nhà thầu đề xuất. Tức là xem xét đến sự phù hợp của giá thành đối với giải pháp kỹ thuật nhà thầu đưa ra hay không. Vì những chi tiết này ảnh hưởng và làm số liệu để tính điều chỉnh giá sau này. Tức cụ thể hơn: - Xi măng PC30 tính trong giá không phù hợp với giải pháp kỹ thuật (PCB30) và thị trường chủng loại xi măng PC30 hầu như rất hiếm thì CĐT có thể yêu cầu Nhà thầu giải thích làm rõ. Trên cơ sở giải thích làm rõ của Nhà thầu mới quyết định việc xử lý đánh giá tiếp theo thế nào cho phù hợp, miễn sao: đảm bảo công bằng, không làm thay đổi giá và bản chất HSDT. Trong trường hợp này khi đánh giá cần đưa ra 2 khả năng để phân tích: + 1 là: sai nhầm chính tả PCB30 thành PC30. + Hoặc là kỹ thuật 1 đàng, Hao phí lập 1 nẻo. Cả 2 trường hợp khi nhận định đó là loại xi măng PCB30 chứ k phải PC30 là chuẩn xác và khách quan vì kỹ thuật là cái có trước, giá là cái có sau. Tên gọi danh mục hao phí vật tư đã OK. Chỉ còn vấn đề về giá mà thôi. Vậy giá có cần hiệu chỉnh từ PC30 thành PCB30 hay không? Không được hiệu chỉnh. Mà chỉ cần nhà thầu làm rõ về đơn giá mà thôi theo nguyên tắc trên (đảm bảo công bằng, không làm thay đổi giá và bản chất HSDT). * Vì bản chất giá cả là do Nhà thầu tự quyền quyết định và nêu trong hồ sơ dự thầu. Tương tự như vậy với trường hợp máy đào. III. Vấn đề khi ký hợp đồng: - Nếu phát hiện, làm rõ như trên và hợp đồng sửa tên danh mục cho đúng với biện pháp thi công thì không có gì để bàn cãi nữa. - Vấn đề là do k phát hiện, nên hợp đồng vẫn để PC30 thay vì PCB30. Đến khi kiểm toán vào bảo cắt vì hợp đồng đơn giá điều chỉnh. Vấn đề này trước hết sai hay đúng, được quyền cắt hay không phải dựa trên: + Điều khoản điều chỉnh giá hợp đồng. Nếu không thuộc phạm vi điều chỉnh thì kiểm toán không được phép làm vậy. + Hơn nữa, PC30 hay PCB30 thì hao phí định mức cũng không hề thay đổi. Nên việc cắt định mức cũng không có cơ sở. Cắt về đơn giá xi măng thì càng không có quyền nếu hợp đồng không quy định và do nguyên tắc "giá là do nhà thầu quyết định nêu trong HSDT". Thời gian không nhiều nên chỉ trao đổi với bạn vài ý như vậy, vừa mang tính kinh nghiệm cá nhân và trích dẫn 1 vài điều khoản luật. P/s: - Còn câu hỏi "điều khoản luật cụ thể nào quy định hao phí đơn giá phải phù hợp với giải pháp kỹ thuật đề xuất của Nhà thầu?" thì đúng là: luật chỉ ghi rõ "tiến độ thi công phải phù hợp với giải pháp kỹ thuật" còn về đơn giá hao phí định mức thì không ghi cụ thể, nhưng việc chấm thầu theo trình tự các bước với kỹ năng của chuyên gia đánh giá trên cơ sở khách quan- bình đẳng - minh bạch - đúng bản chất vấn đề thì việc nhầm lẫn như bạn nêu là CĐT có toàn quyền làm rõ và phải xét rõ đối với hợp đồng theo đơn giá điều chỉnh vì: KỸ THUẬT CÓ TRƯỚC ==> ĐỀ XUẤT VỀ GIÁ TRÊN CƠ SỞ NĂNG LỰC, VÀ GIẢI PHÁP KỸ THUẬT CỦA MÌNH ==> KÝ HỢP ĐỒNG ==> THỰC TẾ THỰC HIỆN. Cứ tuần tự lấy cái có trước để nhận định cái theo sau. Thân ái!
|